Hoe zou jij de term ‘porno’ beschrijven? De meeste mensen zouden porno beschrijven als “het afbeelden van seksueel gedrag met als doel om seksuele lust op te wekken.” Of wellicht met iets minder dure woorden.
Onze dikke van Dale beschrijft porno als:
“de verzamelnaam voor zinnenprikkelende lectuur, films, muziek, tekening, enz.”
Het is dus eigenlijk best een vaag begrip: immers: een beschrijving van seks kan voor menig mens al geil zijn: de seksuele voorlichting in de 2e klas van de Mavo was ook best opwindend hier en daar, en werd er flink wat afgegiecheld, ondanks dat die afbeeldingen wellicht niet van oorsprong dit idee erachter hebben.
Een fresco in Pompeii met de voorstelling van Priapus, een rustieke vruchtbaarheidsgod. Gedateerd tussen 89 voor Christus en 79 na Christus. Pompeii, Italië.
Seks plaatjes en verhalen uit de oudheid
Het is niet heel gek dat het afbeelden van seks al enorm oud is. Of dit ook bedoelt was om je geil te maken is moeilijk te bewijzen, maar seksuele afbeeldingen zijn van alle tijden. Zelfs in oude grotten zijn schilderingen van 50.000 jaar terug gevonden waarop mensen aan het neuken zijn, waaronder afbeeldingen van seks met een soort vreemde dieren. Trouwens, de meeste tekeningen gemaakt in de oudheid beelden het jagen op dieren uit en mensen die aan het neuken zijn. Daarbij zijn er flink wat oude afbeeldingen in de grotten te vinden van alleen geslachtsdelen. Blijkbaar vonden onze oudste voorouders het al leuk om overal piemels en tieten op te tekenen. Die pubers die hun schoolboeken volkrassen met dat soort ‘vulgaire’ sketches lijken dus in feite een eeuwenoude traditie voort te zetten.
Een kleiplaat met een afbeelding van een stelletje dat sexy dingen aan het doen is. Oude Babylonische periode, 2e millennium BCE. Mesopotamië (Irak).
Eigenlijk zijn in al onze oudste geschriften stukken over seks te vinden en de moraliteit eromheen. Niet alleen in de ‘heilige boeken’ zoals de Bijbel en de Koran, maar een goed voorbeeld wat bijna iedereen wel kent is de Kamasoetra, een oud Indiaas leerboek dat getrouwde stellen als handboek voor hun seksleven konden gebruiken.
En ook de beeldhouwkunst verdiept zich graag in naakte lichamen en seks. Een van de bekendste oude beelden, de Venus van Willendorf, wordt geschat zo rond de 23.000 v. Chr.
Of bijvoorbeeld het beeld dat gemaakt is van de god Pan die seks heeft met een geit.
Een Romeins beeld van de god Pan neukend met een geit. 1e eeuw CE. Rome.
We kunnen deze zaken niet echt als porno beschouwen, omdat het misschien niet als lustopwekkend bedoelt was, al zullen er best veel persoon wellicht wel geil worden van de grote volle borsten en dikke billen en de beschrijvingen van al die seks standjes.
Opkomst van pornografie in Nederland
| Pornografie krijgt pas echt een opkomst tijdens de Gouden Eeuw. Rond 1650 ontstond er in Nederland steeds meer interesse in geile porno boekjes. De Nederlanders waren eindelijk vrij van het ‘vrome’ Roomse gedachtegoed en deze vrijheid zorgde ervoor dat menig Nederlander pikante verhalen ging lezen en schrijven. In 1684 werd het eerste deel van ‘De doorluchtige daden van Jan Stront, opgedragen aan het kackhuys’ uitgegeven door een onbekende Amsterdamse uitgever. Het verhaal ging over poepen en de wc, maar had ook enorm veel seksuele metaforen. Deel 2 werd uitgegeven in 1696. Beide delen waren vrij populair onder de Nederlanders van toen. |  |
Napoleon en zijn liefde voor onze Hollandsche bordelen
Toen Nederland in 1810 officieel onderdeel van het Franse keizerrijk werd, duurde het nog geen jaar voordat onze bordelen gelegaliseerd werden in 1811. Napoleon begreep immers wel dat zijn soldaten hun ogen en handen niet van onze mooie schone Hollandsche dames af konden houden. Maar hij was ook pienter, hij wou namelijk niet dat zijn soldaten vervolgens rond kwamen te lopen met seksueel overdraagbare aandoeningen. Daarom stelde Napoleon degelijke eisen aan de legale Nederlandse bordelen: zo moesten werkende prosituees een medische keuring ondergaan. Dit bordeelregelement is nog tot de dag van vandaag aangehouden: immers moeten meiden in de seksindustrie zich nog altijd met regelmaat laten keuren op geslachtsziektes.
Spelbrekers in opstand
Helaas zijn er ook altijd mensen die ander niet hun pleziertje gunnen, en ineens doen alsof ze een beter moraal hebben. Rond 1860 werd namelijk de Orthodox-protestantse actiegroep “Nederlandsche Vereeniging tegen de Prostitutie’ in het leven geroepen. In de jaren erna traden zij steeds meer op om prostitutie weer illegaal te maken. Zij konden immers niet toezien hoe andere mensen lekker aan het genieten waren voor een paar knaken. Of zoals zij het noemden: een ‘aanstotelijkheid voor de eerbaarheid’. Ze bereikten zelfs hier en daar wat succes: zo besloot in 1889 gemeente Kampen een bordeelverbod in te voeren, en dus gingen de prostituees en hun klanten weer de bosjes in om van elkaar te genieten.
Wet tot bestrijding der zedeloosheid
Door technologische ontwikkelingen zoals de druktechniek en uitvindingen zoals fotografie (en later film) kon porno steeds gemakkelijker gereproduceerd worden. Dit zorgde er voor dat porno steeds meer verspreid en bekeken werd. En hoewel dit tot groot plezier van menig Nederlander was, vonden de zedelijkheidsstrijders van de orthodox-protestantse kerk dit helaas geen vooruitgang. Zij besloten juist feller de strijd aan te gaan met al dit (in hun ogen) onzedelijke onfatsoen. Zij riepen moord en brand en zij eisten strengere regels en wetgeving, en helaas stemde de overheid er weer eens mee in. Hierdoor trad op 20 mei 1911 de ‘Zedelijkheidswet’ in werking. Dit was een wet waarbij zedenwetgeving zoals prostitutie, de verkoop van voorbehoedsmiddelen, bordelen, en zelfs het openlijk verspreiden, tentoonstellen, en vervaardigen van pornografie strikt werden verboden. Ook abortus en gokken werden weer een stuk strenger bestraft. Het was een donkere bladzijde in onze Nederlandse geschiedenis.
Tachtig pornografische foto’s als bewijs van pornografie. Gemeentepolitie Amsterdam. Korpora. Erfgoed Publieke Veiligheid, Apeldoorn, A710
En toen kwamen de hippies: persoonlijke vrijheid en de seksuele revolutie
Rond 1960 brak er in Nederland – en op veel andere plekken in de Westerse wereld – een culturele revolutie uit. Maar op Europees niveau was Amsterdam toch echt de Europese hippie-hoofdstad. Op veel gebieden werd er enorm kritiek geuit op de betutteling van de Nederlandse overheid. En zo dus ook op seks en porno.
Op 9 oktober 1967 vond de eerste openbare uitzending van naakt op de Nederlandse televisie plaats. Beeldend kunstenaar Phil Bloom zat naakt in een stoel in Hoepla, een programma van de VPRO.
Door de seksuele revolutie kwam er eindelijk in 1970 een opheffing van het openlijk verkopen van voorbehoedsmiddelen: Men mocht weer rubbers kopen! Daarnaast was er een rechtszaak gaande omtrent het pornoblad ‘Chick’ dat veel media aandacht genoot. Zij wonnen in 1970 hun rechtszaak, waardoor legale pornografie maken, verspreiden, en bekijken eindelijk weer mogelijk werd onder bepaalde omstandigheden. Vervolgens werd er, een tiental jaren later in 1986, eindelijk echt het algmeene pornografieverbod opgeheven. Vanaf toen kon de Nederlandse porno-industrie zich eindelijk vrij ontwikkelen tot het prachtige monument voor seksuele vrijheid dat het tegenwoordig geworden is.
Kruistocht tegen porno van ex-EO-directeur L. P. Dorenbo in Veenendaal; blote Candy in kraam van Rainbow.
Beeld: nationaalarchief.nl – Bart Molendijk.
Seksuele internet revolutie: porno zorgt voor verbeteringen in technologie
Inmiddels is porno niet meer weg te denken uit onze wereld. Zowel in het dagelijkse leven als op het internet is het een van de meest veelbesproken en bekeken entertainment geworden. Maar wist je dat porno ook bijdraagt aan nieuwe techonolgische ontwikkelingen?
Veel nieuwe uitvindingen rondom computers en internet zijn namelijk begonnen in de pornowereld. Zo is de ontwikkeling van de webcam voornamelijk te danken aan webcamporno en camsites.
Maar ook je computer laten communiceren met allerlei bluetooth apparaten begint steeds normaler te worden – met vooroplopend: de porno industrie. En je raad het al: een van de eerste ontwikkelingen? Sextoys die op porno video’s reageren, waardoor jij precies voelt wat er in de pornofilm gebeurt. De bluetooth sextoy om je lul zuigt precies zoals de pornoactrice in de film die lul aan het zuigen is. En wist je dat meerdere voorlopende bedrijven in deze industrie gevestigd zijn in ons eigen Amsterdam?
En ook de verbeteringen rondom Virtual Reality gaan hand in hand met porno. Zelfs in de speelfilm The Matrix zit de verwijzing, waarbij de jonge Mouse de nieuwe Neo de vrouw in de rode jurk aanbiedt na zijn eerste trainingsimulatie. “A true virtual pimp.”
Wil je meer leren over wat de toekomst voor porno te bieden heeft? Lees ons blog: “De toekomst van porno”.
